مدیریت کنترل پروژه
مدیریت کنترل پروژه برنامهریزی و هدایت پروژه در چهارچوب زمان ، هزینه و كیفیت مشخص بهسوی ایجاد نتایج مشخص آن است . مدیریت کنترل پروژه فعالیتهای برنامهریزی ، سازماندهی ، نظارت بر اجرا و هدایت اجرا را در بر میگیرد و سعی دارد تا با استفاده درست از منابع ، نتایج مشخص و موردانتظار را با هزینه توافقشده قبلی در موعد درست خود تحویل دهد .
استانداردهای مدیریت پروژه
موسسات و كشورهای گوناگونی اقدام به تدوین استانداردهای مخصوص خود در زمینه مدیریت کنترلپروژه كردهاند ؛ اما در این میان چهار استاندارد دارای اهمیت و مقبولیت بیشتری هستند :
۱- PMBOK (Project Management Body Of Knowledge) :
این همان نام آشنا و معروف است كه در انجمن مدیریت کنترل پروژه آمریكا (PMI) تدوینشده و استفاده از آن بسیار متداول است . پس از تدوین PMBOK ، موسسه ملی استاندارد آمریكا نیز آن را تایید و به عنوان استاندارد ملی آمریكا در زمینه مدیریت کنترل پروژه ثبت كرده است . در این استاندارد دانش مدیریت کنترل پروژه در نه بخش بیان شده است . در این میان تفاوتهای اندكی بین دونسخهی موسسهی PMI و موسسهی استاندارد وجوددارد ؛ PMBOK نگاهی نظری و ANSI ۹۹-۰۰۱-۲۰۰۰ نگاهی اجراییتر دارد . PMBOK همانند سایر استانداردها ، هرساله توسط هیات منتخبی از PMI بازبینی میشود و در صورت نیاز به تغییر ، ویرایش جدیدی از آن به اطلاع اعضاء PMI میرسد .
۲- (APM (Association For Project Management:
این استاندارد توسط مركز مطالعات مدیریت کنترل پروژه انگلستان (UMIST) و زیر نظر پروفسور موریس تهیه و تدوین شده است . این استاندارد شامل هفت قسمت است كه در این هفت قسمت چهل مفهوم كلیدی در زمینه مدیریت کنترل پروژه تشریح شده اند .
۳- (British Standard) BS۶۰۷۹) :
این استاندارد توسط شركت British Standard تهیه و تدوین شده است . این استاندارد موردقبول دولت و صنعت انگلستان میباشد ؛ در این استاندارد مدیریت کنترل پروژه به چهار قسمت تقسیم شده است .
۴- (JPMF (Management Forumjapanese Project :
این استاندارد توسط انجمن پیشرفت مهندسی ژاپن (ENAA) تهیه شده است . دیدگاه این استاندارد بر خلاف استانداردهای فوق بر این اساس است كه چگونه مدیریت کنترل پروژه میتواند محرك خلاقیت و ایجاد ارزش تجاری گردد ؟
استانداردهای دیگری نیز چون استاندارد ISO ۱۰۰۶ تدوینشدهاند كه نه عمومیت استانداردهای بالا را دارند و نه مقبولیت عام آنها را . در انتخاب استاندارد موردنظر لازم است نوع پروژه ، محیط اجرا و نظر مشتریان و حامیان مدیریت کنترل پروژه را درنظر گرفت و با مدیرانی كه پیش از این پروژهای مشابه را مدیریت كردهاند ، مشورت نمود .
حوزههای دانش مدیریت پروژه كدامند ؟
براساس استاندارد PMBOK ، مدیریت نهگانه حاكم بر پروژهها عبارتند از :
۱- : توصیف كننده فرایندهای موردنیاز جهت حصول اطمینان از هماهنگی مناسب عناصر مختلف پروژه و شامل آغاز پروژه ، اجرای برنامه و اختتام پروژه میباشد .
۲- محدوده مدیریت کنترل پروژه : توصیفگر فرایندهای لازم برای حصول اطمینان از این امر كه پروژه در برگیرنده تمامی فعالیتهای موردنیاز بوده و كار اضافی در آن انجام نمیشود ، میباشد و شامل تصور توسعه پروژه ،محدوده توسعه وكنترل ، تعریف فعالیتها و كنترل آن میگردد .
۳- مدیریت زمان پروژه : توصیفگر فرایندهای لازم برای حصول اطمینان از خاتمه بهموقع پروژه میباشد و شامل تعریف ارتباط فعالیتها ، برآورد مدت زمان فعالیتها ، تهیه برنامه زمانی و كنترل زمانبندی آنهاست.
۴- مدیریت هزینه پروژهها : توصیفگر فرایندهای لازم برای حصول اطمینان از اینكه پروژه در چارچوب بودجه مصوب به اتمام خواهد رسید ، میباشد و شامل برآورد هزینه ، بودجهبندی و كنترل هزینه میگردد درمدیریت کنترل پروژه.
۵- مدیریت كیفیت پروژه: توصیفگر فرایندهای لازم برای حصول اطمینان از تامین ضرورتهای موثر در اجرای پروژه بوده و شامل برنامهریزی ، تضمین و كنترل كیفیت میباشد .
۶- تدارکات در مدیریت کنترل پروژه : توصیفگر فرایندهای موردنیاز برای فراهم كردن كالا و خدمات لازمالوجود در پروژه میباشد و شامل برنامهریزی و كنترل تداركات ، مدیریت مدارك تجهیزات ، برنامهریزی تقاضا و درخواست ، انتخاب منبع ، مدیریت و ارزیابی طرفهای قرارداد دست دوم(Subcontractors) آنهاست .
۷- مدیریت منابع انسانی پروژه : توصیفگر فرایندی است كه بهترین شكل بكارگیری افراد در پروژه را تضمین مینماید و شامل تعریف ساختار سازمانی نیروی انسانی پروژه ، شیوههای جذب نیرو ، روش تخصیص نیروها (در ساختار ماتریسی) ، تشكیل ، سازماندهی و توسعه تیم پروژه میباشد .
۸- مدیریت ارتباطات پروژه : توصیفگر فرایندهای لازم برای حصول اطمینان از تولید ، جمعآوری ، انتشار و توزیع مناسب و بهموقع اطلاعات پروژه بوده و شامل برنامهریزی ارتباطات ، مدیریت اطلاعات ، كنترل اطلاعات ، گزارش كارایی و اختتام رسمی پروژه میباشد .
۹- مدیریت ریسك پروژه : توصیفگر فرایندی است كه با تعیین و تجزیهوتحلیل واكنش مناسب در مقابل درجه ریسك پروژه سروكار دارد و شامل تعریف ریسك در پروژه ، برآورد ریسك ، كمی(مقداری) كردن ریسك ، اتخاذ واكنش در برابر ریسك و كنترل واكنش در قبال ریسك و پاسخگویی در قبال ریسك میباشد .
مراحل انجام برنامهریزی و كنترل پروژه كدامند ؟
مراحل برنامه ریزی و مدیریت كنترل پروژه را می تون به شرح زیر تقسیم بندی نمود:
۱ – تحلیل پروژه
۱-۱- مروری بر اهداف و شرایط اجرایی پروژه در مدیریت کنترل پروژه
۱-۲- تفكیك پروژه و تهیه فهرست فعالیتها
۱-۳-بررسی روابط بین فعالیتها و تهیه فهرست آن
۱-۴- ترسیم شبكه پروژه
۲ – برآورد مدت ، هزینه و منابع اجرایی
۲-۱- برآورد حجم عملیات و منابع موردنیاز فعالیتها
۲-۲- برآورد مدت و اجرای فعالیتها
۲-۳- برآورد هزینههای غیر مستقیم پروژه
۲-۴- تهیه بودجه تفصیلی پروژه
۳ – زمانبندی پروژه
۳-۱- زمانبندی شبكه پروژه
۳-۲- تهیه جدول مشخصات پروژه
۳-۳- بررسی شرایط نامناسب جوی
۳-۴- بررسی سایر مسایل و مشكلات احتمالی
۴ – برنامهریزی منابع و شناخت رابطه زمان-هزینه
۴-۱- برنامهریزی و تخصیص منابع
۴-۲- بررسی رابطه زمان-هزینه
۴-۳- تاریخگذاری پروژه
۵ – تهیه برنامه نهایی و اجرایی پروژه
۵-۱- صدور مجوز برای شروع پروژه
۵-۲- تهیه برنامه نهایی و اجرایی پروژه
۵-۳- تامین منابع اجرایی پروژه
۶ – اجرای پروژه
۶-۱- هدایت و اجرای پروژه
۷ – ارزشیابی و نظارت پروژه
۷-۱- ارزشیابی پیشرفت اجرای فعالیتها
۷-۲- ارزشیابی هزینههای اجرایی
۷-۳- مقایسه نتایج بدستآمده با پیشبینیها
۷-۴- بههنگام كردن پروژه
۷-۵- تهیه گزارشهای مدیریتی
۸ – تصمیمگیری در مدیریت کنترل پروژه
۸-۱- ارزشیابی پیشنهادها
۸-۲- تصمیمگیری مدیریت و اعمال واكنشهای مناسب و مقتضی پروژه ، تعادل هزینه ، كیفیت و زمان !